Απο την εποχή του χαλκού εως την σύγχρονη Ιταλία

Από τους αρχαίους χρόνους η ιστορία της Ιταλίας έχει επηρεαστεί από πολιτιστικές και πολιτικές διαιρέσεις που προκύπτουν από την ετερόκλητη γεωγραφία της χερσονήσου και από τις συνθήκες που έκαναν την Ιταλία σκηνή πολλών από τους πιο σημαντικούς αγώνες για την εξουσία στην Ευρώπη.
Πρόσφατες ανασκαφές σε όλη την Ιταλία και τη Σικελία έχουν αποκαλύψει στοιχεία ανθρώπινης δραστηριότητας κατά την Παλαιολιθική και Μεσολιθική περίοδο. Στις αρχές της Νεολιθικής Περιόδου (περίπου 5000 π Χ) οι μικρές κοινότητες κυνηγών των παλαιότερων χρόνων είχαν αντικατασταθεί από αγροτικούς οικισμούς, με κάποια κτηνοτροφία και ευρεία χρήση λίθινων εργαλείων και αγγείων. Στο Castellaro Vecchio στο νησί Lipari βρέθηκαν ζωγραφισμένα αγγεία που φαίνεται να έχουν επηρεαστεί από τις σύγχρονες τεχνοτροπίες στην Ελλάδα.

Η Εποχή του Χαλκού

Μέχρι το 2000 πΧ νέοι μετανάστες από την Ανατολή είχαν εισαγάγει τη μεταλλουργία στη νότια Ιταλία και τη Σικελία. η βόρεια ιταλική κουλτούρα Polada της ίδιας περιόδου άφησε στοιχεία ισχυρών δεσμών με πολιτισμούς βόρεια των Άλπεων. Κατά την Εποχή του Χαλκού (περίπου 1800Ð1000 ©) μεγάλο μέρος της κεντρικής και νότιας Ιταλίας είχε έναν ενιαίο πολιτισμό γνωστό ως Απέννινα, που χαρακτηριζόταν από μεγάλους αγροτικούς και ποιμενικούς οικισμούς. στη νοτιοανατολική ακτή και στη Σικελία στοιχεία δείχνουν εμπορικές επαφές με τους Μυκηναίους. Μετά το περίπου 1500 ©, στην κοιλάδα του ποταμού Πάου στα βόρεια, η κουλτούρα της τεραμάρα-με τα χωριά της χτισμένα σε ξύλινους σωρούς, τις προηγμένες τεχνικές επεξεργασίας του μπρούντζου και τις τελετουργίες της καύσης- αναδείχτηκε. Μέχρι τη στιγμή της εισαγωγής του σιδήρου στην Ιταλία (περίπου 1000 ©), οι περιφερειακές παραλλαγές είχαν καθιερωθεί.

Οι Ετρούσκοι

Τα διαφορετικά πολιτισμικά πρότυπα της πρώιμης εποχής του σιδήρου περιπλέκονται περαιτέρω στα τέλη του 8ου αιώνα πΧ με την άφιξη των Ελλήνων αποικιστών στο νότο και στη Σικελία και από την εμφάνιση των Ετρούσκων στην κεντρική Ιταλία και την κοιλάδα του Πάδου. Οι ιστορικοί γενικά συμφωνούν ότι ο πολιτισμός των Ετρούσκων ήταν το αποτέλεσμα εξωτερικής (πιθανώς ανατολικής) επιρροής στους αυτόχθονες πληθυσμούς. η πηγή, ο βαθμός και η χρονολογία αυτής της εξωτερικής επιρροής παραμένουν αβέβαια. Μέχρι το τέλος του 7ου αιώνα ©, το Λάτιο και μέρος της Καμπανίας είχαν ενταχθεί στην κεντρική Ιταλία υπό την κυριαρχία των Ετρούσκων. Καθώς οι Ετρούσκοι επέκτειναν την κυριαρχία τους, πολλές πόλεις-κράτη ιδρύθηκαν από τους Ιταλούς.

ΡΩΜΑΪΚΗ ΙΤΑΛΙΑ

Σύμφωνα με μεταγενέστερους Ρωμαίους ιστορικούς, η πόλη της Ρώμης, που ιδρύθηκε περίπου το 753Ñπιθανώς από ντόπιους Λατίνους και ΣαβίνεςÑκυβερνήθηκε από Ετρούσκους βασιλιάδες από το 616 πΧ. Αλλά μετά την εκδίωξη του τελευταίου από αυτούς τους βασιλιάδες, Lucius Tarquinius Superbus το 510 πΧ, και την ίδρυση της ρωμαϊκής δημοκρατίας το 509, η δύναμη των Ετρούσκων μειώθηκε καθώς οι Ρωμαίοι άρχισαν την ενοποίηση της Ιταλίας (βλ. Ρώμη, αρχαία). Αυτή η διαδικασία έφτασε στο τελικό της στάδιο το 89 πΧ, όταν το δικαίωμα της ρωμαϊκής ιθαγένειας επεκτάθηκε σε όλη την Ιταλία, με τη συνακόλουθη διάδοση των ρωμαϊκών θεσμών και της λατινικής γλώσσας και πολιτισμού από τις Άλπεις στη Σικελία.

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ξεκίνησε ουσιαστικά με την ήττα του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας το 31 πΧ από τον άνθρωπο που αργότερα θα γινόταν αυτοκράτορας Αύγουστος. Κατά τη διάρκεια των επόμενων αιώνων, η αυξανόμενη έκταση των ρωμαϊκών κτήσεων εκτός Ιταλίας και η πολυπλοκότητα της αυτοκρατορικής γραφειοκρατίας οδήγησαν σε μείωση της σημασίας της ίδιας της Ιταλίας, μια διαδικασία που επιταχύνθηκε από τον αυξανόμενο αριθμό αυτοκρατόρων που γεννήθηκαν εκτός Ιταλίας, των οποίων οι υποταγές βρίσκονταν αλλού. Το Διάταγμα του Καρακάλλα (212  ή 213), το οποίο επέκτεινε τη ρωμαϊκή υπηκοότητα σε όλους σχεδόν τους ελεύθερους επαρχιώτες σε όλη την αυτοκρατορία, υπονόμευσε περαιτέρω το ειδικό καθεστώς της Ιταλίας. Το 330, ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α’ μετέφερε την πρωτεύουσά του από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη, χτισμένη στη θέση του Βυζαντίου. Η διοικητική αυτονομία της Ιταλίας χάθηκε λίγο αργότερα, όταν δύο επισκοπές ενώθηκαν με αυτήν της Αφρικής για να σχηματίσουν ένα ενιαίο νομό. Η απώλεια της προσωρινής εξουσίας, ωστόσο, αντισταθμίστηκε σε κάποιο βαθμό από την αυξανόμενη σημασία της Ιταλίας ως κέντρου του Χριστιανισμού: από τον 2ο αιώνα μΧ ιδρύθηκαν αρκετές επισκοπές στο Μιλάνο, τη Ραβέννα, τη Νάπολη, το Μπενεβέντο και αλλού. Ρώμη.

Μετά το 476, όταν ο Γερμανός οπλαρχηγός Odoacer καθαίρεσε τον τελευταίο δυτικό αυτοκράτορα, Romulus Augustulus, ο στρατιωτικός έλεγχος της Ιταλίας πέρασε σε χέρια βαρβάρων. Επί του βασιλιά των Οστρογότθων Θεοδώριχου (ρ. 493-526), πρακτικά οι ιταλικοί πολιτικοί και κοινωνικοί δεσμοί ήταν με τη Δύση, παρά τους συνεχιζόμενους θεωρητικούς δεσμούς με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Μέχρι το 553, ωστόσο, οι εσωτερικές βεντέτες επέτρεψαν στον βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α’ να ανακτήσει τον έλεγχο. Η χερσόνησος της Ιταλίας διοικούνταν από την πρωτεύουσά της στη Ραβέννα ως απλώς ένα τμήμα της αυτοκρατορίας, αν και οι Βυζαντινοί παραδέχθηκαν σταδιακά και απρόθυμα την εκκλησιαστική πρωτοκαθεδρία της Ρώμης στη Δύση.

ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ

Κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα, οι ιταλικοί δεσμοί με τη «Νέα Ρώμη» της Ανατολής (Κωνσταντινούπολη) αρχικά απειλήθηκαν και αργότερα διακόπηκαν μετά από μια σειρά εισβολών από τη δύση και το βορρά στην Ιταλία. Η διακοπή των δεσμών με την Ανατολή επιβεβαιώθηκε από την τελική ανάδειξη του παπισμού και των ιταλικών πόλεων ως αυτοτελών εξουσιών.

Οι Λομβαρδοί

Μετά τους Οστρογότθους, ένας άλλος γερμανικός λαός, οι Λομβαρδοί, έφτασε στην Ιταλία το 568. Ο έλεγχός τους σύντομα εξαπλώθηκε από τα βόρεια στην Τοσκάνη και την Ούμπρια, αν και μεγάλο μέρος της νότιας και ανατολικής Ιταλίας παρέμεινε στα χέρια των Βυζαντινών. Στους Λομβαρδούς αντιστάθηκαν κυρίως οι πάπες, κυρίως ο Γρηγόριος Α’ (ρ. 590-604) ο οποίος ενήργησε ως de facto πολιτικοί και στρατιωτικοί καθώς και εκκλησιαστικοί ηγέτες και κατείχε μια ζώνη γης που εκτείνονταν σε όλη τη χερσόνησο που αργότερα έγινε τα Παπικά κράτη. Μέχρι το τέλος του 7ου αιώνα, η παπική αντίσταση είχε παρακινήσει τους Λομβαρδούς να εδραιώσουν την εξουσία τους στη βόρεια και κεντρική Ιταλία, όπου πέτυχαν υψηλό βαθμό πολιτικής ενοποίησης. Εν τω μεταξύ, η αναταραχή στα βυζαντινά κέντρα στο νότο αντανακλούσε τις αναταραχές που συνέβαιναν στο ίδιο το Βυζάντιο (βλ. εικονομαχία) και λαϊκές εξεγέρσεις ξέσπασαν στη Ρώμη, τη Νάπολη, τη Βενετία και αλλού. Έτσι μέχρι το 728 οι Λομβαρδοί, υπό τον Λιουτπράνδο, μπόρεσαν να επεκτείνουν την επιρροή τους παρά τις περαιτέρω παπικές προσπάθειες παρέμβασης. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Liutprand, πολλοί από τους Λομβαρδούς μεταστράφηκαν από τον Αρειανισμό στον Καθολικισμό. Μέχρι εκείνη τη στιγμή αποδέχονταν πολλά άλλα στοιχεία του ρωμαϊκού πολιτισμού, συμπεριλαμβανομένης της λατινικής γλώσσας. ο νόμος και η διοίκησή τους αντανακλούσαν τόσο ρωμαϊκές όσο και γερμανικές επιρροές

Οι Φράγκοι

Η επιτυχία των Λομβαρδών, ωστόσο, ήταν προσωρινή. Με το πρόσχημα της αποκατάστασης στον παπισμό των χαμένων εδαφών του, ο Πάπας Στέφανος Β’ (ρ. 752Ð57) κάλεσε τους Φράγκους, μια ακόμη γερμανική φυλή, να εισβάλουν στην Ιταλία. Το 774 οι Φράγκοι έδιωξαν τους Λομβαρδούς ηγεμόνες. Το έδαφος της Λομβαρδίας πέρασε στα χέρια του Φράγκου ηγεμόνα Καρλομάγνου, ο οποίος στέφθηκε αυτοκράτορας στη Ρώμη στις 25 Δεκεμβρίου 800.

Ο επόμενος αιώνας χαρακτηρίστηκε από συνεχείς διαμάχες μεταξύ Φράγκων και Βυζαντινών, με κύριους ωφελούμενους τους Σαρακηνούς, νεοαφιχθέντες από τη Βόρεια Αφρική. Αυτοί οι Άραβες ήρθαν αρχικά για να βοηθήσουν τους επαναστάτες κατά της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ωστόσο, οι Σαρακηνοί παρέμειναν για να κατακτήσουν τη Σικελία και να δημιουργήσουν φυλάκια στη νότια Ιταλία. το 846 εξαπέλυσαν επίθεση στην ίδια τη Ρώμη. Η κατάρρευση της Καρολίγειας αυτοκρατορίας τον 9ο αιώνα, ταυτόχρονα με την αναζωπύρωση του Βυζαντίου υπό τη μακεδονική δυναστεία, προκάλεσε μια σύντομη επιστροφή στην ανατολική επιρροή.

Οι Οθωνικοί

Αυτή η συνεχής εναλλαγή εξουσίας τερματίστηκε προσωρινά με την άφιξη στην Ιταλία «για άλλη μια φορά με παπική πρόσκληση» του Γερμανού βασιλιά Όθωνα Α΄, ο οποίος στέφθηκε αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 962. Η Οθωνική δυναστεία έπεσε, ωστόσο, λίγο μετά το 1000, αφήνοντας στο βορρά ένα κενό που έπρεπε να εκμεταλλευτούν οι ντόπιοι μικρογαιοκτήμονες και οι έμποροι της πόλης. Εν τω μεταξύ, οι τοπικές εξεγέρσεις αποδυνάμωσαν την κυριαρχία των Σαρακηνών στις νότιες παράκτιες πόλεις, αν και οι Άραβες παρέμειναν ισχυροί στη Σικελία.

Η άνοδος των ιταλικών πόλεων-κρατών

Σε αυτό το κλίμα πολιτικού και κοινωνικού κατακερματισμού, μεμονωμένες ιταλικές πόλεις άρχισαν να διεκδικούν την αυτονομία τους. Κατά τη διάρκεια του 11ου αιώνα άρχισε να εξελίσσεται ένα περίτεχνο πρότυπο κοινοτικής διακυβέρνησης υπό την ηγεσία μιας τάξης των μπέργκερ που είχε αναπτυχθεί πλούσιος στο εμπόριο, τις τράπεζες και βιομηχανίες όπως τα μάλλινα υφάσματα. Πολλές πόλεις-ιδιαίτερα η Φλωρεντία, η Γένοβα, η Πίζα, το Μιλάνο και η Βενετία- έγιναν ισχυρές και ανεξάρτητες πόλεις-κράτη. Αντιστεκόμενοι στις προσπάθειες τόσο των παλαιών ευγενών της γης όσο και των αυτοκρατόρων να τους ελέγξουν, αυτές οι κομμούνες επέσπευσαν το τέλος της φεουδαρχίας στη βόρεια Ιταλία και δημιούργησαν βαθιά ριζωμένη ταύτιση με την πόλη σε αντίθεση με την ευρύτερη περιοχή ή χώρα. Οι πόλεις συχνά ταλαιπωρούνταν από βίαιους και διχαστικούς ανταγωνισμούς μεταξύ των πολιτών τους, με πιο διάσημο τον παποκρατορικό αγώνα μεταξύ των Guelphs και των Gibellines, των υποστηρικτών αντίστοιχα των παπών και των αυτοκρατόρων. Παρά τις διαιρέσεις αυτές, ωστόσο, οι πόλεις συνέβαλαν σημαντικά στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωτικότητα της Ιταλίας.

Το Βασίλειο της Σικελίας

Σε αντίθεση με το βορρά, με το δίκτυο των έντονα ανεξάρτητων αστικών κέντρων, η νότια Ιταλία γνώρισε σημαντική εδραίωση μετά την κατάκτησή της από τους Νορμανδούς. Τα συγκροτήματα αυτών των εισβολέων έφτασαν στην Ιταλία στις αρχές του 11ου αιώνα. Ξεκινώντας γύρω στο 1046, ο Robert Guiscard και οι διάδοχοί του έδιωξαν τους Σαρακηνούς και τους Βυζαντινούς και δημιούργησαν μια ισχυρή επικράτεια από την Απουλία, την Καλαβρία, την Καμπανία και τη Σικελία. Αν και τα νορμανδικά εδάφη παρέμειναν φέουδο του παπισμού, η παπική κυριαρχία έγινε μια απλή τυπική διαδικασία τον 12ο αιώνα—ειδικά μετά το 1127, όταν ο Ρογήρος Β’ ένωσε το νότιο τμήμα της χερσονήσου με τη Σικελία. ανέλαβε τον τίτλο του βασιλιά της Σικελίας το 1130 .

Ενώ οι Νορμανδοί εδραίωσαν την κυριαρχία τους στη νότια Ιταλία, ο παπισμός και η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία συνέχισαν τον αγώνα τους για κυριαρχία στη βόρεια και κεντρική Ιταλία. Το 1077, ο Πάπας Γρηγόριος Ζ΄ ταπείνωσε τον Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Ερρίκο Δ΄ στην Κανόσα κατά τη διάρκεια της διαμάχης για την επενδυτική θέση. Αργότερα, ο Πάπας Αλέξανδρος Γ, υποστήριξε με επιτυχία μια συμμαχία βόρειων πόλεων γνωστή ως Λομβαρδική Ένωση ενάντια στις προσπάθειες του αυτοκράτορα Φρειδερίκου Α’ της δυναστείας των Χοενστάουφεν να επιβάλει την αυτοκρατορική εξουσία πάνω τους. Στις αρχές του 13ου αιώνα οι Hohenstaufen Frederick II πέτυχαν να ενώσουν τους θρόνους της Γερμανικής και της Νορμανδικής Σικελίας. Αν και ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ’ (1198-1216) αντιτάχθηκε στον αυτοκράτορα και προχώρησε σε εκτεταμένες διεκδικήσεις πολιτικής και θρησκευτικής υπεροχής, ο Φρειδερίκος ίδρυσε ένα από τα πλουσιότερα και ισχυρότερα κράτη στην Ευρώπη, με επίκεντρο τη λαμπρή αυλή του στο Παλέρμο, με τις μεγάλες πολιτιστικές του καινοτομίες. .

Η παπική-αυτοκρατορική σύγκρουση κορυφώθηκε το 1262 με μια παπική πρόσκληση στον Κάρολο του Ανζού, αδελφό του βασιλιά Λουδοβίκου Θ΄ της Γαλλίας, να κατακτήσει τη Σικελία. Ο Κάρολος, ο ιδρυτής της δυναστείας των Αντζεβίν της Νάπολης, κυβέρνησε από το 1266 ως Κάρολος Α’, βασιλιάς της Νάπολης και της Σικελίας. Η γαλλική κυριαρχία, η οποία εισήγαγε τη φεουδαρχία στο νότο σε μια εποχή που εξασθενούσε αλλού, ήταν ιδιαίτερα αντιδημοφιλής και το 1282 μια επιτυχημένη εξέγερση (ο Σικελικός Εσπερινός) είχε ως αποτέλεσμα τον διαχωρισμό της Σικελίας από την ηπειρωτική χώρα. Ο Πέτρος Γ’ της Αραγονίας έγινε βασιλιάς της Σικελίας, ενώ οι πρώην νορμανδικές περιοχές στην ηπειρωτική χώρα παρέμειναν υπό την κυριαρχία των Αντζεβίν ως το Βασίλειο της Νάπολης. Τον 15ο αιώνα και τα δύο βασίλεια έγιναν ισπανικές κτήσεις. στη συνέχεια ενώθηκαν ξανά με τον τίτλο Βασίλειο των δύο Σικελιών.

Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ

Μετά το 1300 τόσο ο παπισμός όσο και η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έστρεψαν την προσοχή τους από την Ιταλία. Οι αυτοκράτορες επικεντρώθηκαν στις γερμανικές υποθέσεις, ενώ οι πάπες αντιμετώπισαν αυξανόμενη αντίσταση, ειδικά από τους Γάλλους, καθώς προσπαθούσαν να διεκδικήσουν την εξουσία τους στην Ευρώπη. Για μεγάλο μέρος του 14ου αιώνα ο παπισμός βρισκόταν έξω από την Avignon, στη νότια Γαλλία.

Η αποδυνάμωση της παπικής και αυτοκρατορικής εξουσίας συνόδευσε μεγάλες πνευματικές αλλαγές στην Ιταλία. Μια πνευματική αναβίωση, που υποκινήθηκε εν μέρει από την πιο ελεύθερη ατμόσφαιρα των πόλεων και εν μέρει από την εκ νέου ανακάλυψη των αρχαίων ελληνικών και λατινικών συγγραμμάτων, γέννησε τις ουμανιστικές στάσεις και ιδέες που αποτέλεσαν τη βάση της Αναγέννησης. Την ίδια περίπου εποχή, πολλές από τις κοινοτικές κυβερνήσεις των πόλεων-κρατών έπεσαν υπό την κυριαρχία των δικτατόρων που ονομάζονταν σινιόρι, οι οποίοι περιόρισαν τη φατρία τους και έγιναν κληρονομικοί άρχοντες.

Στο Μιλάνο, η οικογένεια Βισκόντι ανέβηκε στην εξουσία τον 13ο αιώνα, για να τη διαδεχθεί η οικογένεια Σφόρτσα στα μέσα του 15ου αιώνα – μερικές δεκαετίες αφότου η οικογένεια των Μεδίκων είχε καταλάβει τον έλεγχο της Φλωρεντίας.

Εν τω μεταξύ, η οικογένεια Este κυβέρνησε τη Φεράρα από τον 13ο έως τον 16ο αιώνα. Αν και ανέτρεψαν τους πολιτικούς θεσμούς των κομμούνων, οι σινιόρι (οι οποίοι έγιναν γνωστοί ως principi, με βασιλικούς τίτλους) συνέβαλαν καθοριστικά στην προώθηση της πολιτιστικής και πολιτικής ζωής της Ιταλίας της Αναγέννησης.

Υπό την αιγίδα των Μεδίκων, για παράδειγμα, η Φλωρεντία έγινε το πιο θαυμάσιο και διάσημο κέντρο των τεχνών στην Ιταλία. Κατά τον 14ο και 15ο αιώνα, η ιταλική σκέψη και στυλ επηρέασαν όλη την Ευρώπη.

Καθώς οι μεγαλύτερες πόλεις επεκτάθηκαν στη γύρω ύπαιθρο, απορροφώντας πολλές από τις μικρότερες πόλεις, ενεπλάκησαν στη σύνθετη διεθνή πολιτική της εποχής. Οι συχνοί πόλεμοι μεταξύ πόλεων-κρατών έφεραν στην Ιταλία τους μισθοφόρους ηγέτες γνωστούς ως condottieri και τελικά οδήγησαν σε ξένη επέμβαση. Το 1494, ο Κάρολος VIII της Γαλλίας εισέβαλε στην Ιταλία (βλ. Ιταλικοί Πόλεμοι), σηματοδοτώντας την έναρξη μιας περιόδου ξένης κατοχής που κράτησε μέχρι τον 19ο αιώνα.

Μέχρι το 1550 σχεδόν όλη η Ιταλία είχε υποταχθεί από τον ηγεμόνα των Αψβούργων Κάρολο Ε’, ο οποίος ήταν και αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και βασιλιάς της Ισπανίας. όταν ο Κάρολος παραιτήθηκε το 1555-56, μοιράζοντας τα εδάφη των Αψβούργων μεταξύ του αδελφού του αυτοκράτορα Φερδινάνδου Α’ και του γιου του Φίλιππου Β’ της Ισπανίας, η Ιταλία ήταν μέρος της κληρονομιάς του τελευταίου. Η Ισπανία παρέμεινε η κυρίαρχη δύναμη στην Ιταλία έως ότου η Αυστρία την αντικατέστησε μετά τον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής (1701-14).

Τον 18ο αιώνα ορισμένες περιοχές της Ιταλίας πέτυχαν την ανεξαρτησία τους. Η Σαβοΐα (το Βασίλειο της Σαρδηνίας μετά το 1720) προσάρτησε τη Σαρδηνία και τμήματα της Λομβαρδίας (βλ. Σαρδηνία, Βασίλειο της). το 1735 το Βασίλειο των δύο Σικελιών έγινε ανεξάρτητη μοναρχία υπό τον κατώτερο κλάδο της ισπανικής δυναστείας των Βουρβόνων. Η ίδια η Ιταλία, ωστόσο, δεν έπαιζε πλέον κεντρικό ρόλο στην ευρωπαϊκή πολιτική.

ΙΤΑΛΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

Τον 18ο αιώνα, όπως και στην Αναγέννηση, οι πνευματικές αλλαγές άρχισαν να καταστρέφουν τις παραδοσιακές αξίες και θεσμούς. Οι ιδέες του Διαφωτισμού από τη Γαλλία και τη Βρετανία εξαπλώθηκαν γρήγορα και από το 1789 η Γαλλική Επανάσταση ενθουσίασε τους φιλελεύθερους Ιταλούς.

Η εποχή του Ναπολέοντα στην Ιταλία

Ωστόσο, η Ευρώπη σύντομα ενεπλάκη σε μια σειρά πολέμων (βλ. Γαλλική Επανάσταση, Ναπολεόντειοι Πόλεμοι) που τελικά ενέπλεξαν την Ιταλία. Μεταξύ του 1796, όταν τα στρατεύματα υπό τον στρατηγό NapolŽon Bonaparte (βλ. Napoleon I) εισέβαλαν στην Ιταλία, και το 1814, όταν αποχώρησαν, ολόκληρη η χερσόνησος ήταν υπό γαλλική κυριαρχία. Αρκετές βραχύβιες δημοκρατίες ανακηρύχθηκαν στις αρχές της περιόδου.
Μετά από δύο δεκαετίες της σύγχρονης αλλά συχνά σκληρής διακυβέρνησης του Ναπολέοντα, στην Ιταλία σημειώθηκαν βαθιές αλλαγές. Πολλοί Ιταλοί άρχισαν να βλέπουν τις δυνατότητες να δημιουργηθεί μια ενωμένη χώρα απαλλαγμένη από ξένο έλεγχο. Μετά την αποκατάσταση της ευρωπαϊκής ειρήνης το 1815, η Ιταλία αποτελούνταν από το Βασίλειο της Σαρδηνίας (Πιεμόντε, Σαρδηνία, Σαβοΐα και Γένοβα). το Βασίλειο των δύο Σικελιών (συμπεριλαμβανομένης της Νάπολης και της Σικελίας)· τα παπικά κράτη· και την Τοσκάνη και μια σειρά από μικρότερα δουκάτα στη βόρεια κεντρική Ιταλία. Η Λομβαρδία και η Βενετία ελέγχονταν πλέον από τους Αυστριακούς.

Το ενωτικό κίνημα

Οι κατασταλτικές και αντιδραστικές πολιτικές που επιβλήθηκαν στην Ιταλία από τον Αυστριακό ηγέτη Klemens, Μέτερνιχ, και το Κογκρέσο της Βιέννης επιδείνωσαν τη λαϊκή δυσαρέσκεια και η επέκταση του αυστριακού ελέγχου στην Ιταλία τόνωσε έντονο αντιξένο αίσθημα. Αυτές οι συνθήκες δημιούργησαν το ιταλικό ενωτικό κίνημα γνωστό ως Risorgimento. Επαναστάτες και πατριώτες, ιδιαίτερα ο Τζουζέπε Ματσίνι, άρχισαν να εργάζονται ενεργά για την ενότητα και την ανεξαρτησία. Μια σειρά ανεπιτυχών εξεγέρσεων που οδήγησαν τη δεκαετία του 1820 οι Καρμπονάρι, μια συνωμοτική εθνικιστική οργάνωση, και τη δεκαετία του 1830 από την ομάδα Young Italy του Mazzini, παρείχαν το υπόβαθρο για τις Επαναστάσεις του 1848, που έγιναν αισθητές σε κάθε μεγάλη ιταλική πόλη και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο Κάρολος Αλβέρτος, βασιλιάς της Σαρδηνίας (1831-49), κήρυξε τον πόλεμο στην Αυστρία και, μαζί με μερικούς άλλους Ιταλούς ηγεμόνες, έδωσε στο λαό του ένα σύνταγμα. αλλά τόσο ο πόλεμος της απελευθέρωσης όσο και οι επαναστατικές δημοκρατίες που ιδρύθηκαν στη Ρώμη, τη Βενετία και την Τοσκάνη συντρίφθηκαν από την Αυστρία το 1849. Ο Κάρολος Αλβέρτος παραιτήθηκε υπέρ του γιου του, Βίκτωρ Εμμανουήλ Β’, ο οποίος διατήρησε το σύνταγμα της Σαρδηνίας.

Ενότητα

Υπό την προοδευτική, φιλελεύθερη ηγεσία του Camillo Benso, conte di Cavour, η Σαρδηνία οδήγησε την Ιταλία στην τελική ενοποίηση. Το 1859, αφού κέρδισε την υποστήριξη της Γαλλίας και της Αγγλίας, ο Καβούρ, σε συμμαχία με τον Γάλλο αυτοκράτορα Ναπολέοντα Γ’, κατέλαβε τη Λομβαρδία. το 1860 όλη η Ιταλία βόρεια των Παπικών Κρατών-εκτός της Βενετίας- προστέθηκε στη Σαρδηνία.

Ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι, ένας δημοφιλής ήρωας και ηγέτης των ανταρτών, οδήγησε μια αποστολή 1.000 «Κόκκινων Πουκάμισων» στη Σικελία την ίδια χρονιά και στη συνέχεια κατέλαβε το νότιο τμήμα της χερσονήσου Ιταλίας, που μαζί με τη Σικελία αποτελούσαν το Βασίλειο των Δύο Σικελιών.

Ο Γκαριμπάλντι παρέδωσε τις κατακτήσεις του στον Βίκτωρ Εμμανουήλ και το 1861 ανακηρύχθηκε το Βασίλειο της Ιταλίας. Μόνο η Βενετία και η Ρώμη δεν συμπεριλήφθηκαν στο νέο κράτος (το πρώτο προστέθηκε το 1866 και το δεύτερο το 1870). Οι Ιταλοί είχαν επιτέλους τη δική τους χώρα.

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ

Το νέο έθνος αντιμετώπισε πολλά σοβαρά προβλήματα. Ένα μεγάλο χρέος, λίγοι φυσικοί πόροι και σχεδόν καμία βιομηχανία ή μεταφορικές εγκαταστάσεις σε συνδυασμό με την ακραία φτώχεια, το υψηλό ποσοστό αναλφαβητισμού και μια άνιση φορολογική δομή που επιβαρύνει πολύ τον ιταλικό λαό. Ο περιφερειακός χαρακτήρας ήταν ακόμα ισχυρός και μόνο ένα κλάσμα των πολιτών είχε δικαίωμα ψήφου.

Για να κάνει τα πράγματα χειρότερα, ο πάπας, οργισμένος για την απώλεια της Ρώμης και των παπικών εδαφών, αρνήθηκε να αναγνωρίσει το ιταλικό κράτος. Στην ύπαιθρο, η ληστεία και ο αγροτικός αναρχισμός οδήγησαν σε κυβερνητική καταστολή, η οποία ήταν συχνά βάναυση. Εν τω μεταξύ, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1880, ένα σοσιαλιστικό κίνημα άρχισε να αναπτύσσεται μεταξύ των εργατών στις πόλεις.

Οι βαθιές διαφορές μεταξύ του φτωχού νότου και του πλουσιότερου βορρά διευρύνθηκαν. Το Κοινοβούλιο έκανε ελάχιστα για να επιλύσει αυτά τα προβλήματα: σε όλη αυτή τη λεγόμενη Φιλελεύθερη Περίοδο (1870-1915), το έθνος κυβερνήθηκε από μια σειρά από συνασπισμούς φιλελεύθερων στα αριστερά και στα δεξιά του κέντρου που δεν ήταν σε θέση να σχηματίσουν μια ξεκάθαρη πλειοψηφία. (Οι πιο αξιοσημείωτοι ηγέτες της περιόδου ήταν ο Francesco Crispi και ο Giovanni Giolitti.) Παρά το γεγονός ότι σημειώθηκε κάποια οικονομική και κοινωνική πρόοδος πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ιταλία εκείνη την περίοδο ήταν ένα δυσαρεστημένο και πλήγμα κρίσεων έθνος.

Σε μια προσπάθεια να αυξήσει τη διεθνή επιρροή και το κύρος της, η Ιταλία προσχώρησε στη Γερμανία και την Αυστρία στην Τριπλή Συμμαχία το 1882. Στη δεκαετία του 1890 η Ιταλία προσπάθησε ανεπιτυχώς να κατακτήσει την Αιθιοπία. και το 1911 κήρυξε τον πόλεμο στην Τουρκία για να αποκτήσει το βορειοαφρικανικό έδαφος της Λιβύης. Μετά το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1914, η Ιταλία παρέμεινε ουδέτερη για σχεδόν ένα χρόνο, ενώ η κυβέρνηση διαπραγματευόταν και με τις δύο πλευρές. Το 1915, η Ιταλία εντάχθηκε τελικά στους Συμμάχους, αφού της υποσχέθηκαν εδάφη που θεωρούσε ως Italia irredenta.

Ωστόσο, η χώρα ήταν απροετοίμαστη για έναν μεγάλο πόλεμο. Εκτός από μερικές νίκες το 1918, η Ιταλία υπέστη σοβαρές απώλειες ανδρών, matŽriel και ηθικού (βλ. Caporetto, Battle of). Επιπλέον, παρά τις προσπάθειες του Vittorio Emanuele Orlando στη Διάσκεψη Ειρήνης του Παρισιού, οι συνθήκες που ακολούθησαν τον πόλεμο έδωσαν στην Ιταλία μόνο το Trentino και την TriesteÑa ένα μικρό μέρος των εδαφών που περίμενε. Αυτές οι απογοητεύσεις προκάλεσαν ένα ισχυρό κύμα εθνικιστικού αισθήματος εναντίον των Συμμάχων και της ιταλικής κυβέρνησης.

Η ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Η Ιταλία βυθίστηκε σε βαθιά κοινωνική και πολιτική κρίση από τον πόλεμο. Βετεράνοι, άνεργοι οι εργάτες, οι απελπισμένοι αγρότες και μια φοβισμένη μεσαία τάξη απαιτούσαν αλλαγές και οι εκλογές του 1919 έκαναν ξαφνικά το Σοσιαλιστικό και το νέο Λαϊκό (Καθολικό) κόμματα τα μεγαλύτερα στο κοινοβούλιο. Ενώ οι ακραίοι εθνικιστές υποκινούνταν για εδαφική επέκταση, οι απεργίες και οι απειλές επανάστασης αναστάτωσαν το έθνος.

Η άνοδος του φασισμού

Το 1919, εν μέσω αυτών των άστατων συνθηκών, ο Μπενίτο Μουσολίνι, ένας πρώην επαναστάτης σοσιαλιστής, ίδρυσε ένα νέο κίνημα που ονομάζεται φασισμός. Μέσω ενός συνδυασμού οξυδερκών πολιτικών ελιγμών και εκτεταμένης βίας που διαπράττεται από τις ομάδες Μαυροκάμαρων του Μουσολίνι, οι φασίστες κέρδισαν αυξανόμενη υποστήριξη. Τον Οκτώβριο του 1922, μετά την πορεία των φασιστών στη Ρώμη, ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ’ όρισε τον Μουσολίνι πρωθυπουργό. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, ο Μουσολίνι είχε γίνει δικτάτορας, καταστρέφοντας τις πολιτικές ελευθερίες, θέτοντας εκτός νόμου όλα τα άλλα πολιτικά κόμματα και επιβάλλοντας ένα ολοκληρωτικό καθεστώς στη χώρα μέσω του τρόμου και της συνταγματικής ανατροπής. Τα έργα δημοσίων έργων, η προπαγάνδα, ο μιλιταρισμός και η εμφάνιση της τάξης απέκτησαν σημαντικό κύρος στον Μουσολίνι και η Συνθήκη του Λατερανού με τον παπισμό το 1929 έδωσε στον ντουκέ (όπως τον αποκαλούσαν) μεγάλη δημοτικότητα.

Φασιστικός επεκτατισμός

Η εξωτερική πολιτική του Μουσολίνι, βασισμένη στην επιθετικότητα και την επέκταση, έφερε την Ιταλία πιο κοντά στον πόλεμο κατά τη δεκαετία του 1930. Το 1935Ð36 ο ιταλικός στρατός εισέβαλε και κατέκτησε την Αιθιοπία, και το 1936, η Ιταλία έστειλε στρατεύματα για να υποστηρίξει τον Φραγκίσκο Φράνκο στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Αργότερα το ίδιο έτος ο Μουσολίνι και ο Αδόλφος Χίτλερ, ο εθνικοσοσιαλιστής δικτάτορας της Γερμανίας, ίδρυσαν τον Άξονα Ρώμης-Βερολίνου. το 1939, η Ιταλία κατέλαβε την Αλβανία και οι δύο δικτάτορες συνήψαν τότε μια στρατιωτική συμμαχία γνωστή ως Σύμφωνο για το Χάλυβα. Τον Ιούνιο του 1940, εννέα μήνες μετά το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη, η Ιταλία μπήκε στη σύγκρουση από την πλευρά της Γερμανίας.

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Η πολεμική προσπάθεια του Μουσολίνι συνάντησε οπισθοδρομήσεις και ήττες σε όλα τα μέτωπα. τον Ιούλιο του 1943 οι Σύμμαχοι εισέβαλαν στη Σικελία. Η φασιστική ηγεσία στράφηκε εναντίον του Μουσολίνι και ο βασιλιάς τον ανάγκασε να παραιτηθεί. Διασώθηκε από Γερμανούς αλεξιπτωτιστές, ο Μουσολίνι δραπέτευσε στο Sal˜ στη βόρεια Ιταλία, όπου ίδρυσε μια κυβέρνηση-μαριονέτα (την Ιταλική Κοινωνική Δημοκρατία) υπό την προστασία της Γερμανίας.

Στο νότο, ο βασιλιάς και ο νέος του πρωθυπουργός, Pietro Badoglio, παραδόθηκαν στους Συμμάχους τον Σεπτέμβριο και στη συνέχεια συμμετείχαν στον πόλεμο κατά της Γερμανίας. Ένα άγριο και ηρωικό αντιφασιστικό κίνημα αντίστασης πολέμησε στον κατεχόμενο από τη Γερμανία βόρεια για δύο χρόνια, ενώ οι υπόγειοι πολιτικοί ηγέτες οργάνωσαν τους αντιφασίστες στην Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (CLN). Οι Σύμμαχοι απώθησαν με μεγάλη δυσκολία τους γερμανικούς στρατούς από την Ιταλία και τον Απρίλιο του 1945 οι παρτιζάνοι συνέλαβαν και εκτέλεσαν τον Μουσολίνι.

ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΙΤΑΛΙΑ

Μεταξύ 1945 και 1948 ένα νέο ιταλικό έθνος αναδύθηκε από την καταστροφή του φασισμού και του πολέμου. Τον Ιούνιο του 1946 οι λαϊκές εκλογές κατήργησαν τη μοναρχία υπέρ μιας δημοκρατίας. ένα νέο σύνταγμα εγκρίθηκε τον επόμενο χρόνο. Οι Χριστιανοδημοκράτες, οι Κομμουνιστές και οι Σοσιαλιστές έγιναν τα ισχυρότερα πολιτικά κόμματα στη χώρα. Το μεγαλύτερο από αυτά τα κόμματα, οι Χριστιανοδημοκράτες, αρχικά υπό την ηγεσία του Alcide de Gasperi, κυριάρχησαν στην ιταλική κυβέρνηση μετά το 1948.

Ο De Gasperi τόνισε τη βιομηχανική ανάπτυξη, τη γεωργική μεταρρύθμιση και τη στενή συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Βατικανό. Με τη μαζική βοήθεια των ΗΠΑ, η Ιταλία υπέστη μια αξιοσημείωτη οικονομική ανάκαμψη που γνώρισε ταχεία βιομηχανική επέκταση και απότομη αύξηση του βιοτικού επιπέδου. Η Ιταλία προσχώρησε στον Οργανισμό Βορειοατλαντικής Συνθήκης το 1949, στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα το 1951 και στην Κοινή Αγορά (βλέπε Ευρωπαϊκή Ένωση) το 1958.

Η δεκαετία του 1960 χαρακτηρίστηκε από συνεχή ευημερία και μείωση των εντάσεων μεταξύ δεξιάς και αριστεράς. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 οι Ιταλοί κομμουνιστές, με επικεφαλής τον Enrico Berlinguer, έγιναν εξέχοντες υποστηρικτές του ευρωκομμουνισμού, ενός δόγματος που τονίζει την ιδεολογική ανεξαρτησία από την ΕΣΣΔ.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980 οι εργατικές αναταραχές, τα συχνά κυβερνητικά σκάνδαλα και η βία εξτρεμιστικών ομάδων (ειδικά οι αριστεροί τρομοκράτες των Ερυθρών Ταξιαρχιών, που απήγαγαν και δολοφόνησαν τον πρώην πρωθυπουργό Άλντο Μόρο το 1978) συνέβαλαν σε μια ασταθή πολιτική κατάσταση.

Το μεταπολεμικό σύστημα τροποποιήθηκε κάπως υπό τη μακρά πρωθυπουργία (1983-87) του σοσιαλιστή Bettino Craxi και κλονίστηκε στα θεμέλιά του από τις αποκαλύψεις εκτεταμένης διαφθοράς που αφορούσε ηγέτες όλων των μεγάλων κομμάτων το 1992-93. Μια κυβέρνηση μεταρρυθμίσεων υπό τον δεξιό επιχειρηματία Σίλβιο Μπερλουσκόνι ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Μάιο του 1994, αλλά κράτησε μόνο λίγους μήνες.

Από τον Απρίλιο του 1996 έως τον Οκτώβριο του 1998 η χώρα κυβερνήθηκε από μια συμμαχία «Ελιά» (αποτελούμενη από πρώην Κομμουνιστές και Χριστιανοδημοκράτες) υπό τον Ρομάνο Πρόντι. Ακολούθησαν κεντροαριστεροί συνασπισμοί υπό τους Massimo d’Alema (1998-2000) και Giuliano Amato.