aerologio

Ιστορία της Τουρκίας – Τουρκική Ιστορία

Η νέα Τουρκία δημιουργήθηκε απo τη διαίρεση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στo τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. O στρατηγός Κεμάλ Ατατούρκ, τέθηκε επικεφαλης της εθνικιστικης επαναστασης, εκδίωξε τoυς Έλληνες από την Ανατολία (1921-1922), κατήργησε το σουλτανάτο και τo 1923 ανακήρυξε τη Δημοκρατία. Με τη συνθήκη της Λωζάνης το 1923 αναγνωρίστηκε τo νέο κράτος που είχε το κέντρο τoυ στην Ανατολία και διατήρησε τη Θράκη στα σύνορα που καθoρίστηκαν το 1913.

O Ατατούρκ συγκέντρωσε στα χέρια του όλες τις εξουσίες και ξεκίνησε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού του κράτους. Το 1938 τον διαδέχτηκε ο Ισμέτ Ινονού. Κατά την α’ περίοδο του Β’ Παγκοσμίου πολέμου η Τουρκία κράτησε ουδέτερη στάση και κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία το 1945. Το 1950 το Κεμαλικό κόμμα το διαδέχθηκε το δημοκρατικό, που ήταν πιο φιλοδυτικό. Πρόεδρος της Δημοκρατίας έγινε ο Μπαγιάρ και πρωθυπουργός ο Μεντερές που εγκαθίδρυσε ένα αυταρχικό καθεστώς. Κατά την πρωθυπουργία του η Τουρκία προσχώρησε στο ΝΑΤΟ (1952) και αποδέχτηκε τη συνθήκη της Βαγδάτης (1955).

Το 1960 ο Πρόεδρος Μπαγιάρ ανατράπηκε ύστερα από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα υπό την ηγεσία του Γκιουρσέλ. Ακολούθησε μία περίοδος έντασης με την εναλλαγή στην εξουσία των κομμάτων του Ντεμιρέλ, της κεντροδεξιάς, του λαϊκού δημοκρατικού και της κεντροαριστεράς του Ετζεβίτ. Το 1971 ένα νέο πραξικόπημα έδωσε την εξουσία στους στρατιωτικούς. Το 1974 με την νίκη του λαϊκού – δημοκρατικού κόμματος, επανέρχεται η Δημοκρατία και ξεκινάει για την Τουρκία μία περίδος κρίσης και διενέξεων με την Ελλάδα γύρω από το θέμα της Κύπρου.

Το 1980 παίρνει την εξουσία ο στρατηγός Κενάν Εβρέν. Αφού ψηφίστηκε το 1988 το νέο Σύνταγμα, ο Εβρέν έγινε Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Πρωθυπουργός έγινε ο Τουργκούτ Οζάλ που κατάφερε να εκσυγχρονίσει την τουρκική οικονομία με μια φιλελεύθερη πολιτική. Το 1989 εκλέχτηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Το 1991 τις εκλογές κέρδισε η αντιπολίτευση του Ντεμιρέλ, ο οποίος το 1993, μετά τον θάνατο του Οζάλ, έγινε Πρόεδρος της Δημοκρατίας αφήνοντας την ηγεσία της κυβέρνησης στην αρχηγό του κόμματός του, Τανσού Τσιλλέρ.

Το 1995 παρουσιάζεται άνοδος των ισλαμικών δυνάμεων. Το 1992 και το 1995 οι αυτονομιστικές κινήσεις των Κούρδων, στα σύνορα με το Ιράκ, καταστάλθηκαν με την επέμβαση του στρατού, προκαλώντας διαμαρτυρίες σε διεθνή επίπεδο. Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα παραμένουν τεταμένες εξ’ αιτίας του Κυπριακού ζητήματος.