aerologio

Λογοτεχνία και φιλολογία της Γερμανίας

Τα πρώτα γραπτά μνημεία της γερμανικής φιλολογίας χρονολογούνται από τον Η΄ αιώνα, όταν άρχισε να διαδίδεται η χριστιανική θρησκεία από τον Καρλομάγνο. Άρχισαν να γράφονται γερμανικά γλωσσάρια και να μεταφράζονται θρησκευτικά βιβλία.

Με την ανάπτυξη της φεουδαρχικής κοινωνίας άνθισε και η αυλική ποίηση. Τον 13ο αιώνα άρχισε ξανά η επεξεργασία των μυθιστορημάτων του Σίγφριδου και των Βουργουνδίων στο έργο “Ποιήματα των Νιβελλούγγεν”, επικό λαϊκό ποίημα που άνθισε στην Αυστρία. Η πρόζα ξαναγεννήθηκε τον 13ο-14ο αιώνα.

Η λογοτεχνία τον 16ο αι., συγκεντρωμένη γύρω από τις ακαδημίες και τις αυλές, στρέφεται στη μίμηση των αρχαίων, ιταλικών, ισπανικών και γαλλικών μοντέλων. Και από αυτό τον αιώνα γίνεται απαραίτητα η διάκριση ανάμεσα στη γερμανική και αυστριακή λογοτεχνία.

Στο όνομα ενός καινούργιου ανθρωπισμού ο Λέσινγκ (1729-1781) άνοιξε καινούργιες προοπτικές στην κριτική και την αισθητική, πολέμησε την αδιαλλαξία και έθεσε τις βάσεις για ένα μοντέρνο θέατρο. Το δεύτερο μισό του 1700 είναι η εποχή του Sturm und Drang, ενώ στο τέλος του αιώνα η λογοτεχνία της Γερμανίας ζει μια μεγάλη εποχή κλασικισμού. Ο ρομαντισμός είναι ανάμεσα στο 1795 και το 1815, το πρώτο γερμανικό λογοτεχνικό κίνημα που διαδόθηκε στην Ευρώπη. Εκπρόσωποι του είναι ο Βακενρόντεν, ο Τικ, ο Νοβάλις.

Τον 18ο αναπτύχθηκε το διήγημα και το Θέατρο Μπιντερμάϊερ. Στη Γερμανία ο Χάϊνε (1797-1856) κατέχει μια θέση πρώτου επιπέδου ανάμεσα στο ρομαντισμό και τον ρεαλισμό. Ο Φοντάνε (1819-1898) έθεσε τις βάσεις του γερμανικού ρεαλισμού.

Το έργο του Νίτσε χαρακτηρίζεται από ένα γλωσσικό ταλέντο: η επιρροή του είναι καθοριστική σε πολλούς συγγραφείς. Η αντίθεση ανάμεσα στη αστική σταθερότητα και την αδυναμία του καλλιτέχνη, την υγεία και την αρρώστια, ανάμεσα στη ζωή και την τέχνη, είναι το κεντρικό πρόβλημα στα έργα του Τόμας Μαν (1875-1955).

Στα μυθιστορήματα και τα διηγήματα του Κάφκα κυρίαρχο θέμα είναι η αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου. Στις αρχές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ξεκίνησε μια μικρή αλλά σημαντική περίοδος του εξπρεσιονισμού.

Τη δεκαετία του ’20 εξαλείφονται οι επαναστατικές ελπίδες του εξπρεσιονισμού και γίνεται μια καινούργια έκρηξη της πραγματικότητας με τους συγγραφείς της Καινούργιας Αντικειμενικότητας. Ανάμεσα στους δύο πολέμους, ενώ συγγραφείς όπως ο Βίχερτ, ο Έσσε, ο Καρόζα εξυμνούν τον έρωτα για την πατρική γη, την παράδοση, τη πίστη στην αγνή φύση, ο Μπρεχτ αντιμετωπίζει τα σύγχρονα προβλήματα, προβαλλόμενα σε καταστάσεις μακρινές για να κάνει φανερό ο τραγικός ξεπεσμός της κοινωνίας μας. Το γεγονός του ναζισμού καθόρισε μια περίοδο κρίσης της γερμανικής κουλτούρας και προκάλεσε τη σιωπή και μερικές φορές την αυτοκτονία μερικών από τους πιο μεγαλοφυείς αντιπροσώπους της. Ο χωρισμός της Γερμανίας από το 1945 μέχρι το 1990 προκάλεσε την ανάπτυξη δύο χωριστών λογοτεχνιών.

ΤΕΧΝΗ

Τα πρώτα καλλιτεχνικά μνημεία ανάγονται στον Μεσαίωνα και είναι κυρίως καθεδρικοί ναοί. Τον 11ο αιώνα χτίζονται οι μεγάλοι καθεδρικοί ναοί του Μαγδεμβούργου, του Τρεβίρι. Τον 15ο αι.η αρχιτεκτονική ακολουθεί τον ρωμανικό ρυθμό. Η γλυπτική και η ζωγραφική ανθίζουν σαν συμπληρώματα της αρχιτεκτονικής, αλλά κατόπιν αναπτύσσονται σε ανεξάρτητες τέχνες. Από το 16ο αι. η αρχιτεκτονική ακολουθεί πιστά τη γαλλική και την ιταλική. Στη Βαυαρία όμως μετά το 1870, χάρη στη μελέτη της αρχιτεκτονικής των αρχαίων, δημιουργείται το νεοκλασικό στυλ. Στο τέλος του αιώνα του 15ου αι. εδραιώθηκαν μεγάλες προσωπικότητες στη ζωγραφική (Χολμπάϊν, Πάχερ) και τη γλυπτική (Στος, Βίσερ ο Παλιός).

Κέντρο της αρχιτεκτονικής ήταν το Βερολίνο. Η γερμανική γλυπτική έγινε αξιόλογη από την εποχή που επικράτησε οριστικά ο γοτθικός ρυθμός στην αρχιτεκτονική. Από τον 15ο αι. τα γλυπτά γίνονται πιο νατουραλιστικά. Οι σημαντικότεροι γλύπτες είναι ο Ιάκωβος Ρους, ο Σύρλιν και ο Φάϊτ Στος. Με το τέλος του 18ου αιώνα ένα πιο μοντέρνο πνεύμα άρχισε να εκδηλώνεται στις δημιουργίες των προοδευτικών και να εδραιώνεται το 1900. Τη μεταπολεμική περίοδο, η κοινωνική σάτιρα που χαρακτηρίζει τα έργα του Μπέκμαν, Ντιξ και του Γκροζ αντικατέστησε την εγκαινίαση μιας επίσημης τέχνης του στείρου ακαδημαϊσμού.