Οικονομια της Ρωσιας

Η κριση του κομουνιστικού καθεστώτος και η διαλυση της Σοβιετικης Ένωσης το 1991 αποτέλεσαν την αρχη μιας πολύπλοκης και δύσκολης περιοδου μετασχηματισμού του εσωτερικού οικονομικού συστηματος της Ρωσιας (οπως και των αλλων πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών), που έπρεπε να απαγκιστρωθει απο τα αποπνικτικα ορια ενος σκληρού κεντροποιημένου και γραφειοκρατικού σχεδιασμού για να ανοιχτει σε μεθοδους παραγωγης πιο αποτελεσματικούς και εύκαμπτους, που να λαμβανουν υπ’ οψην τους τους εμπορικούς νομους και να αξιοποιούν την ατομικη η ιδιωτικη πρωτοβουλια.

Ο στοχος ειναι να ξεπεραστει η μεγαλη οικονομικη κασθυστέρηση της σοβιετικης περιοδου σε σχέση με την οικονομια των μοντέρνων βιομηχανικών δημοκρατιών, αλλα αυτη η κολοσσιαια προσπαθεια αλλαγης οδηγησε, και οδηγει ακομη, σε πολιτικές αντιθέσεις και δραματικές κοινωνικές εντασεις, οπως αποδειχτηκε με την απελευθέρωση των τιμών που έγινε τον Ιανουαριο του 1992. Πρέπει να ξεπεραστούν οι σοσιαλιστικές μορφές, με τις οποιες το μονοπώλιο των οικονομικών δραστηριοτητων διατηρούνταν απο το κρατος (στη βιομηχανια, το εμποριο, τις υπηρεσιες, στο 1/5 της γεωργικης επιφανειας) και απο τους συνεταιρισμούς (τα kοlchοz στη γεωργια), έτσι ώστε να ανατεθει η γη και τα προσοδα της στην ατομικη ιδιοκτησια των πολιτών, ξεπερνώντας έτσι την πολύ χαμηλη αποδοση της κολλεκτιβοποιημένης γεωργιας, που αποτελει ένα απο τα πιο δραματικα προβληματα της οικονομιας της μετασοβιετικης περιοδου και να επιτραπει η δημιουργια ελεύθερων επιχειρησεων και μιας χρηματοδοτικης αγορας.

Ένα αλλο προβλημα που αντιμετωπιζεται ειναι η χαμηλη παραγωγικοτητα και η τεχνολογικο-οργανωτικη καθυστέρηση του βιομηχανικού τομέα: τα κριτηρια διαχειρισης πρέπει να περασουν απο την πραγματοποιηση των στοχων στις μεμονωμένες επιχειρησεις απο τα κεντρικα γραφεια σχεδιασμού στην ισορροπια εσοδων-εξοδων σύμφωνα με τη λογικη της προσφορας και της ζητησης. Η κατανομη και η μεταφορα των εμπορευματων και το δικτυο κατανομης αποτελούν έναν αλλο τομέα-κλειδι στον οποιο επικεντρώνονται οι αναγκες της αλλαγης: οι τεραστιες ελλειψεις στον τομέα αυτο οχι μονον δημιουργούν και οδηγούν σε υπερβολικές δαπανες, αλλα συχνα δημιουργούν σοβαρα προβληματα εφοδιασμού και καταστασεις πραγματικης ανεπαρκειας. Στο επιπεδο των παραγωγικών προσανατολισμών γινεται προσπαθεια μετατροπης της παραγωγης που μέχρι χθες χρηματοδοτούνταν κυριως απο τη διατηρηση του ρολου μεγαλης ισχύος της ΕΣΣΔ, ωφελώντας τους τομεις της βαριας βιομηχανιας και αυτούς που συνδέονται με τις στρατιωτικές αναγκες, σε μια παραγωγη που να ικανοποιει τη ζητηση των καταναλωτικών αγαθών και της καλυτέρευσης της ποιοτητας ζωης των πολιτών.

Πρέπει τέλος να βρεθούν μορφές οικονομικης ανταλλαγης και συμπληρωσης με αλλες πρώην σοβιετικές Δημοκρατιες, που να ξεπερνούν τις μονοπλευρες τοπικές βιομηχανιες και παραγωγικών διαιρέσεων που να επιβαλλονται απο τον κεντρικο σοβιετικο σχεδιασμο. ομως, παρα τα τεραστια προβληματα και την οικονομικη κριση στην οποια βρισκεται (μονο περιθωριακα βοηθούμενης απο τις χορηγησεις των δυτικών χωρών), η Ρωσια παραμένει λογω της ευρύτητας της περιοχης και της αφθονιας σε πρώτες ύλες και φυσικούς πορους ένα απο τα πιο ισχυρα κρατη του κοσμου. Η γεωργια ειναι πιο ανεπτυγμένη στην κεντρικη ζώνη οπου το γονιμο έδαφος και τα μεγαλα αρδευτικα έργα επιτρέπουν τη μεγαλη παραγωγη πατατας, λινού, καναβης, δημητριακών.

Το δασος των κωνοφορων, πιο βορεια, ειναι εκμεταλλεύσιμο μονο κατα μηκος των ποταμών, οπου ειναι δυνατη η μεταφορα της ξυλειας μέσω των ρευματων των ποταμών. Οι πηγές των ορυκτών ειναι αφθονες και ποικιλες:στην πρώτη θέση βρισκεται το πετρέλαιο και το φυσικο αέριο (σε διαφορα κοιτασματα που εκτεινονται απο τα υψώματα του Βολγα μέχρι την Κισκαυκασια), των οποιων ειναι ο μεγαλύτερος παραγωγος στον κοσμο, μετα έρχεται ο ανθρακας (λεκανη της Μοσχας, Ουραλια, λεκανη του Γιενισέι, της Λένα, της Πέκορα, του Κούτζνεκ, του Τσερέμχοβο, του Μινούνσισκ, του Τσιτα, του Σρετένσκ και της Καμτσατκα), του οποιου ειναι ο τριτος παραγωγος στον κοσμο, και ο σιδηρος (Κερτς, Ουραλια, και αλλα κοιτασματα στην Ασια), του οποιου ειναι ο μεγαλύτερος παραγωγος.

Στις πρώτες θέσεις του κοσμου βρισκεται η παραγωγη νικέλιου, τουνγστένιου, χρωμιτη, χρυσού, υδραργύρου,τσιγγου, ασημιού, πλατινας, ποτασσικών αλατων, αμιαντου κ. α. Τεραστια ειναι η παραγωγη βωξιτη, αντιμονιου, μολυβδένιου, πολύτιμων λιθων (σμαραγδια στα Ουραλια, διαμαντια, των οποιων ειναι ο δεύτερος παραγωγος στον κοσμο, στην ανατολικη Σιβηρια). Μεγαλες υδροηλεκτρικές εγκαταστασεις στο Βολγα και στα ασιατικα ποταμια παραγουν, εκτος απο τις θερμικές και πυρηνικές εγκαταστασεις, την ηλεκτρικη ενέργεια για τη βιομηχανια, που αφορα κυριως στο σιδηρουργικο τομέα στη ζώνη της Μοσχας και των Ουραλιων, στον ηλεκτρομαγνητικο τομέα και στο μηχανικο τομέα (γεωργικές μηχανές, αυτοκινητοβιομηχανιες, βιομηχανιες σιδηροδρομικού υλικού, αεροπλανων, ναυπηγικές βιομηχανιες), στην περιοχη της Μοσχας και της Αγιας Πετρούπολης, και στο χημικο τομέα (ινες, λαστιχα).
Δειτε τον Χαρτη Ρωσιας